Biografische schets.

K.H. Kroon, Kleijs Hendrik Kroon. 1904-1983; Gehuwd met Henriëtte Kroon-van Dijk. Vijf kinderen: Rik (’36), Ab (’37) Annelien (’38), Esther (’41), Henriëtte (’47).

Kleijs is in 1904 geboren, in Hengelo en overleed in 1983.Hij heeft dus verreweg het grootste deel van de gewelddadige 20e eeuw meegemaakt. De eerste wereldoorlog van 1914 – 1918, op afstand, de tweede van 1940-1945, van zeer nabij, want Kleijs en zijn vrouw Henriëtte hadden joodse onderduikers boven een SS post beneden. Deze laatste oorlog en het voorspel ervan hebben Kleijs gestempeld – ik bedoel vooral geestelijk en theologisch beïnvloed. Niet getraumatiseerd of zo – het verhaal gaat, dat Kleijs en Henriëtte bij het eerste of tweede ontbijt na de bevrijding de kinderen op het hart drukten van nu af niet meer over ‘moffen’ te spreken maar gewoon weer over Duitsers; geeft wel te denken.

Kleijs ging in 1924 theologie studeren aan de V.U. Hij was van Gereformeerde komaf en dus ging je naar de V.U. Maar al spoedig werd hij onpasselijk van de z.g.n. kwestie Geelkerken, zo zeer dat hij in 1926 terugkeerde naar de Achterhoek. Die kwestie ging erover of de slang in het paradijsverhaal echt gesproken had of niet, waarbij ‘echt’ verstaan moet worden als zintuiglijk waarneembaar. Het waren zijn vrienden Jan Buskes en Hein Stufkens die hem overreedden het elders te gaan proberen.

Hierbij speelde nog iets anders. Kleijs had bepaald nog een andere gave, hij kon niet onverdienstelijk schilderen. Of dat in de zelfde tijd ook speelde of van later is, dat doet er niet toe, belangrijk is wel dat Kleijs heel bewust gekozen heeft voor de theologie, met als argument dat hij naar zijn gevoel kiezen moest, of het één of het ander, want hij wist wel zeker dat beide professies hem voor 100% zouden opeisen. Gelukkig is het theologie geworden, waarmee wij wel blij mogen zijn, want Kleijs is met name op het z.g.n Israël dossier een pionier geworden op basis waarvan vele anderen zich geïnspireerd weten.

Verder studeren dus. Het werd de Rijksuniversiteit in Utrecht waar hij zich in 1927 inschreef bij de faculteit der godgeleerdheid. Over zijn studententijd weten we niet veel – wel dat hij in 1931 afstudeert en hulpprediker wordt in de gereformeerde kerken in hersteld verband in Tienhoven. In 1933 Leiden – Noordwijk; 1934 Andijk. 1934 Leiden Noordwijk. In 1942 overgang naar de Hervormde Kerk en hulpprediker bij J.Koopmans, met als speciale taak de varende gemeente, standplaats Amsterdam.

Het zou, na zijn afstuderen in 1931 nog bijna 20 jaar duren voor hij de ruimte kreeg zijn gedachten over de betekenis van Israël en het jodendom in den brede te ontvouwen. In 1950 werd hij in Amsterdam benoemd tot predikant in algemene dienst – hij heeft 20 jaar gewerkt in reguliere dienst en vervolgens nog 10 jaar als bijstand in het pastoraat. Dit laatste als formele dekmantel voor het gewoon maar doorwerken, omdat er geen opvolger bekostigd kon worden, nu min of meer pro deo. In 1980 werd het dienstverband definitief beëindigd. Toen was hij 76, ruim tijd om te stoppen. Toen was er toch ook een opvolger.

Wout van der Spek

Zie ook:
Protestant.nu over Kleijs Kroon
en
Awraham Soetendorp over Kleijs Kroon en zijn vader Jacob Soetendorp